Pomimo stosunkowo krótkiego okresu swej działalności, Koło Przyjaciół Harcerstwa w Mikołowie miało ogromny wpływ na rozwój życia społecznego w mieście. Skupiało ono w swych szeregach czołowe postaci ówczesnego Mikołowa, dlatego też zakres działalności tej organizacji wykraczał daleko poza kwestie stricte harcerskie czy wychowawcze. Zachowanie się do naszych czasów kompletu oryginalnych protokołów mikołowskiego KPH z lat 1932-1939 daje nam unikalną szansę wglądu w społeczno-kulturalne życie Mikołowa i jego mieszkańców w ostatnich latach międzywojnia. Szansę tym cenniejszą, że jako dokumenty przeznaczone w zasadzie do użytku wewnętrznego (a zatem nieobjęte redakcyjną cenzurą), protokoły te odsłaniają liczne „smaczki”, których w szacownych księgach czy opracowaniach odnaleźć nie sposób. Początki harcerstwa na Górnym Śląsku Korzenie ruchu…
-
-
Mikołów – Pierwsza stolica polskiego skata
Skat to bardzo popularna gra karciana, wywodząca się z Niemiec i powstała prawdopodobnie na przełomie XVIII i XIX stulecia. Na Śląsku skat pojawił się już w XIX wieku i wnet zdobył tutaj tak wielką popularność, że bywa on nawet nazywany „śląskim brydżem”. W odróżnieniu od wielu rejonów zachodniej Europy, na Śląsku skat przez długi czas uważany był za grę stricte towarzyską, a zatem nie wymagającą tworzenia rozbudowanych struktur organizacyjnych oraz kodyfikacji i ujednolicania reguł. Dlatego też pierwsze poważniejsze próby zrzeszania się śląskich „szkaciorzy” podjęto dopiero w latach pięćdziesiątych XX wieku. Sprzyjała temu inicjatywa tygodnika ilustrowanego „Panorama”, który w latach 1955-1956 podjął na swych łamach próbę spopularyzowania skata oraz ujednolicenia zasad…
-
Pożar w deszczu – Przyczynek do biografii Rafała Wojaczka
Mogłoby się wydawać, że o Rafale Wojaczku powiedziano i napisano już wszystko. Szeroko komentowano zarówno jego buntowniczą, obrazoburczą twórczość, jak i przeróżne – mniej lub bardziej kontrowersyjne – aspekty życia prywatnego. Okazuje się jednak, że dzięki szczęśliwemu zbiegowi okoliczności możemy dziś wzbogacić biografię mikołowskiego poety o pewien nieznany dotąd epizod sprzed ponad półwiecza… W dniach 1-24 lipca 1958 roku Hufiec Związku Harcerstwa Polskiego w Tychach zorganizował obóz harcerski w Istebnej. Komendantem całego obozu był Stefan Szrubarz, jego zastępcą – Ewa Stoińska, a kwatermistrzem – Monika Błędowska. Obozową kadrę tworzyli także: Gertruda Wieczorek, Elżbieta Komandowska, Helena Manowska (komendantka podobozu harcerek), Ewa Kostuj, Józef Piszczek (komendant podobozu harcerzy), Tomasz Czaja, Stefania Kokoszka,…
-
Plan gdzieś zaginął, fotograf zwodził, a ksiądz nic nie zrobił
Spoglądając na historię Mikołowa, nie sposób nie odnieść wrażenia, że z niepojętych przyczyn los sprzysiągł się przeciwko pamiątkom z jego przeszłości. Wielki pożar miasta z 20 maja 1794 roku, w którym spłonął m.in. mikołowski ratusz, pozbawił nas wszystkich archiwaliów miejskich sprzed końca XVIII wieku. To, co zdołało przetrwać w innych archiwach oraz w zbiorach prywatnych, padło w dużej mierze ofiarą II wojny światowej lub też opuściło Polskę już po jej zakończeniu, wraz z masowym exodusem mikołowskich Niemców. W drugiej połowie lat sześćdziesiątych XX wieku działające przy mikołowskim PTTK Koło Przyjaciół Mikołowa1 i jego założyciel, dr Jan Horwatt-Bożyczko, zgromadzili pewną ilość pamiątek, mając nadzieję na utworzenie w Mikołowie miejskiego muzeum. Jednak…
-
O Andrzeju Pampuchu, prebendzie oraz Bractwie Różańcowym
Ten kamienny nagrobek z 1877 roku, ozdobiony niemieckojęzyczną inskrypcją oraz fotografią nagrobną, znajduje się na mikołowskim cmentarzu parafialnym przy kościele św. Wojciecha, w rzędzie grobów kapłańskich, na lewo od kapliczki cmentarnej. Choć każdego dnia grób ten mijają setki, a być może tysiące przechodzących przez cmentarz mikołowian, niewielu z nich zapewne wie, kim był ten spoglądający z fotografii kapłan, odziany w czarną sutannę o nieco archaicznym kroju. Andrzej Pampuch, bo o nim mowa, urodził się 29 listopada 1824 roku w Dobrzeniu Małym (niem. Klein Döbern) pod Opolem. W roku 1854 przyjął święcenia kapłańskie, jednak o pierwszych latach jego posługi kapłańskiej nic nie wiemy. Do Mikołowa przybył prawdopodobnie około 1863 roku, przez…
