W dniu 11 maja 1919 roku doszło na Kamionce do niecodziennej sytuacji. Tego dnia odbyło się tutaj nadzwyczajne zebranie, w którym udział wzięło 24 mieszkańców Kamionki, w tym członkowie miejscowej Rady Gminnej (Gemeindevertreter), ławnicy (Schöffe) i członkowie Rady Pracowniczej (Arbeiterrat), a także kilku znaczniejszych gospodarzy z terenu Kamionki, zarówno większych (Stellenbesitzer), jak i mniejszych (Häusler).
Uczestnicy zebrania podjęli następnie decyzję o usunięciu Teodora Ballucha (1864-1930) ze stanowiska naczelnika gminy Kamionka, które to stanowisko zajmował on od 1916 roku.
O kulisach tego swoistego „przewrotu” we władzach gminnych Kamionki informuje nas zachowany w zbiorach Archiwum Państwowego w Pszczynie protokół, który dotarł do Landratury w Pszczynie w dniu 13 maja 1919 roku, czyli dwa dni po jego sporządzeniu. [X]
Z dokumentu wynika, że podstawą podjęcia decyzji było niewywiązywanie się przez naczelnika Ballucha z powierzonych mu zadań. W piśmie informuje się starostę, że naczelnik lekceważył swoje obowiązki wobec gminnej Rady Pracowniczej, nie pojawiał się na jej posiedzeniach, zaś w wyniku jego zaniedbań większa część mieszkańców wsi pozostawała nadal bez ziemniaków do sadzenia, podczas gdy w innych gminach od dawna były już one wysadzone.
Co więcej – jak zapisano – jego postępowanie jako naczelnika gminy Kamionka „pozostawiało również wiele do życzenia”; gdy kilka dni wcześniej sprawdzono stan kasy gminnej, stwierdzono w niej brak 400 marek, które naczelnik „zabrał stamtąd bez wiedzy obywateli gminy i wykorzystał dla własnych celów”.
Z tych powodów podpisani pod dokumentem mieszkańcy Kamionki zwracali się do władz powiatowych w Pszczynie o oficjalne zatwierdzenie ich decyzji, informując jednocześnie o mianowaniu Pawła Niemca tymczasowym naczelnikiem gminy; miał on zajmować się sprawami urzędu do momentu formalnego powołania następcy naczelnika Ballucha.
Podpisy pod dokumentem złożyli następujący kamionkowscy gospodarze (wszystkie imiona, nazwiska i opisy spolszczono; kolejność jak w oryginale):
Paweł Niemiec, Radny Gminny
Stanisław Wolny, Radny Gminny
Franciszek Szczotka, Radny Gminny
Jan Piszczek, Radny Gminny
Jakub Bartas, Ławnik
Jan Twórz, Radny Gminny
Konstanty Słomiany, Radny Gminny
Albert Ciwiś, Chałupnik
Franciszek Prasoł, Rada Pracownicza
Franciszek Wypiór, Rada Pracownicza
Jan Handel, Arbeiterrat
Franciszek Wieczorek, Chałupnik
Józef Olbrych, Chałupnik
Stanisław Borkowy, Chałupnik
Augustyn Zielonka, Chałupnik
Paweł Bubała, Chałupnik
Józef Piszczek, Chałupnik
Jan Kuźnik, Chałupnik
Dominik Cipa, Rada Pracownicza
Stanisław Polok, Rada Pracownicza
Paweł Kuźnik, Rada Pracownicza
Józef Handel, Rada Pracownicza
Franciszek Dudek, Chałupnik
Franciszek Żychoń, Gospodarz.
Pod nimi swoje podpisy złożyli także: Paul Kusiek, kierownik miejscowej szkoły oraz Antoni Tabor, jako ławnik. Podpis trzeciej z tych osób jest nieczytelny.
Podjęcie postulowanej decyzji o odwołaniu naczelnika zajęło widocznie trochę czasu, bowiem jeszcze na dokumencie z dnia 13 czerwca 1919 roku w charakterze naczelnika gminy występuje nadal Teodor Balluch. Jednak kolejne pisma pszczyńskiej Landratury z 16 czerwca i 29 czwerwca 1919 roku wskazują, że kolejnym naczelnikiem gminy Kamionka został już wówczas Jakub Bartas.
Wydaje się więc, że urzędowanie Pawła Niemca jako p.o. naczelnika było bardzo krótkie (około jednego miesiąca), a przy tym miało ono chyba charakter czysto formalny, gdyż Teodor Balluch najwyraźniej do samego końca nie chciał pogodzić się z decyzją Rady Gminnej.
Źródła drukowane: [SZD0079]
• Kamionka. Monografia historyczna, A.A. Jojko, Mikołów 2006, s. 48-49.
Źródła archiwalne:
• Anstellung, Besoldung und Dienstfürung der Scholzen und Dorfgerichte in Kamionka, 1839-1919, sygn. L Pszczyna 444, Archiwum Państwowe w Katowicach, oddział w Pszczynie.
