• [2021],  Mikołów,  Podfarze

    Analiza planu Viebiga z 1811 roku

    Jedną z najbardziej interesujących pamiątek z przeszłości Mikołowa jest tak zwany plan Viebiga, sporządzony w 1811 roku. Ukazuje on wygląd naszego miasta w początkach XIX stulecia, gdy cały Mikołów liczył sobie zaledwie 1362 mieszkańców. Mierniczy królewski Viebig z Pszczyny, którego imienia niestety nie znamy, sporządził w rzeczywistości dwa różne plany Mikołowa, obydwa datowane na rok 1811: W niniejszym opracowaniu skupimy się jednak wyłącznie na pierwszym spośród tych planów, gdyż z uwagi na zastosowaną w nim skalę jest on znacznie bardziej precyzyjny. Pozorne podobieństwa oraz ich przyczyny Spoglądając dziś na plan Viebiga, bez większego trudu rozpoznajemy miasto, które na nim ukazano. Z jednej strony świadczy to o ogromnym kunszcie twórcy planu…

  • [2006],  Mikołów

    Mikołów w samym sercu Zagłębia

    W 1561 roku, w znanej oficynie Johanna Creutziga w Nysie, opublikowana została najstarsza mapa Śląska wykonana w całości w oparciu o rzeczywiste pomiary terenowe. Autorem mapy był nyski mieszczanin i nauczyciel Martin Helwig (1516-1574), który dedykował ją przedstawicielowi miejscowego establishmentu o nazwisku Rehdiger. Mapę Helwiga sporządzono dla celów dydaktycznych w skali 1:530.000 i z wykorzystaniem zanikającej już wówczas orientacji południowej, dlatego Górny Śląsk znalazł się u góry mapy, a Dolny – u dołu. Było to dzieło przełomowe, o ogromnym znaczeniu dla ówczesnej kartografii. W ciągu kolejnych 250 lat mapa Helwiga doczekała się aż dziesięciu wydań, stanowiąc wzór dla poczynań licznych kartografów aż do połowy XVIII wieku. W przedmowie do szóstego…